Din

https://twitter.com/kanaryamfenerli _/\/\____________/\/\_____________ KANARYAM █▓▒░▒▓█ FENERLİ ¯¯¯¯¯¯\/\/¯¯¯¯¯¯¯¯¯\/\/¯¯¯¯¯¯¯¯¯ Din, genellikle doğaüstü, kutsal ve ahlaki öğeler taşıyan, çeşitli ayin, uygulama, değer ve kurumlara sahip inançlar ve ibâdetler bütünü. Zaman zaman inanç sözcüğünün yerine kullanıldığı gibi, bazen de inanç sözcüğü din sözcüğünün yerinde kullanılır. Dinler tarihine bakıldığında, farklı kültür, topluluk ve bireylerde din kavramının farklı biçimlere sahip olduğu, dinlerin müntesipleri tarafından her çağda, coğrafya ve kültür değerlerine göre yeniden tasarlandığı görülür. Arapça kökenli bir sözcük olan din sözcüğü, köken itibariyle "yol, hüküm, mükafat" gibi anlamlara sahiptir. Din kavramı Encyclopedia.com'da şöyle tanımlanır:"Din üyelerine bir bağlılık amacı, bireylerin eylemlerinin kişisel ve sosyal sonuçlarını yargılayabilecekleri bir davranış kuralları bütünü ve bireylerin gruplarını ve evreni bağlayabilecekleri (açıklayabilecekleri) bir düşünce çerçevesi veren bir düşünce, his ve eylem sistemidir."[1] Türk Dil Kurumu sözlüğünde: "Tanrı'ya, doğaüstü güçlere, çeşitli kutsal varlıklara inanmayı ve tapınmayı sistemleştiren toplumsal bir kurum, diyanet" ve "Bu nitelikteki inançları kurallar, kurumlar, töreler ve semboller biçiminde toplayan, sağlayan düzen"[2] şeklinde tanımlanır. Farklı din tanımlamaların ortak noktaları birleştirildiğinde, din insanlara bir hayat tarzı sunan, onları belli bir dünya görüşü içinde toplayan kurum, bir değer biçme ve yaşama tarzı; yaratıcıya isteyerek bağlanma, birtakım şeyleri duyma, onlara inanma ve onlara uygun iradi faaliyette bulunma olgusu; üstün varlıkla ona inanan insan arasındaki ilişkiden doğan deneyimin inanan kişinin hayatındaki etkileri olarak tanımlanabilir. Genel olarak din, doğaüstü bir nitelik taşır, mukaddestir, değişmezdir (dogmatik) ve gönülden bağlanmayı yani teslimiyeti gerektirir. Pek tabii ki din tanımı, özellikle dini bir bakış açısından, her farklı dini grup ve dinde çeşitlilik gösterir. Dinin taşıdığı nitelik ve öğeler de farklı dinlerde büyük bir değişiklik ve çeşitlilik göstermektedir. Din kavram, anlayış ve türlerinin gelişimi tam olarak bilinemediği gibi tam olarak belirlenememektedir de. Bunun en büyük nedeni, açıkça ayrıştırılabilecek devrelere sahip olmamasıdır. Yine de, özellikle 1800'ler sonrası yapılan arkeolojik kazılar ve dünyanın geri kalanından izole edilmiş kültürlerin antropolojik ve tarihi yapılarına dair elde edilen bilgi ve gözlemler sayesinde, bir kronoloji elde edilememiş olsa da bir tipoloji geliştirilebilmiştir.[1] Bugün eldeki bulgular ve var olan kültürel çeşitlilik sayesinde, gerek eski gerek yeni farklı din tipleri, formları ve anlayışları tanımlanmıştır. Bu tanımlamalar akademisyenler arasında çeşitlilik gösterse de belli bir oranda benzeşmektedir. Din ve Bilim Dini bilgi, çoğu dindar insana göre, dini önderler, kutsal metinler ve/veya şahsi ilham ile kazanılır. Bazı dinlere göre bu tür bir bilgi sınırsız bir mahiyettedir ve her türlü soru ve soruna cevap niteliği taşır. Bazı dinlere göre ise dini bilgi hayata özellikle dini ve pratik anlamda etki eder ve gözlem ile elde edilen bilgiyi tamamlayıcı niteliğe sahiptir. Bazı dinler ve dindar grup ve bireylere göre ise bahsedilen yollardan elde edilen dini bilgi kesin, şüphesiz ve asla yanılmaz türdendir. Dini bilginin tanımı, idrak ve tahlil ediliş biçimleri çoğu zaman dinden dine, mezhepten mezhebe ve bireyden bireye değişiklik gösterir. Bilimsel bilgi ve metod ise, tam tersi biçimde, dünya ile birebir temasa dayanır ve sadece fiziksel evren ile ilgili kozmolojik soru ve sorunlara cevap verebilir - cevap arar. Tüm bilimsel bilgi şüphe ihtimali barındırır ve daha sağlam delillere dayanacak gelişim ve değişime açıktır. Din, Felsefe ve Metafizik Dini ve bilimsel doktrinler arasında, metafiziksel kozmolojinin felsefi perspektifi yer almaktadır. Bu yaklaşım, antik çağda evren, insanlık ve Tanrı kavramının doğası üzerine mantıki yargılar çıkarmaya çalışmaktaydı. Din ve Bilim arasındaki anlaşmazlığı çözmek için geliştirilmiş önemli felsefi araçlardan biri de Occam'lı William tarafından dini savunmak için geliştirilmiş, "Occam'ın usturası"dır. Fakat bu argüman sıklıkla bilim felsefesinde bilimi savunmak için kullanılmaktadır. Bu hususta not edilmesi gereken bir şey de felsefenin epistemoloji dalıdır. Bu dal, insan bilgisinin doğası ve sınırlarının yanı sıra inançların, doğru veya yanlış olduğunu nasıl anlayacağımızı veya kabul edeceğimizi sorgular. Ezoterizm ve Mistisizm Mistisizm, felsefe ve metafiziğin aksine, mantığın yücelme ve aydınlanmanın en önemli yolu olmadığını öne sürer. Daha çok çeşitli fiziksel disiplinlerde odaklanır; yoga, açlık, dönme (örneğin sema), çile ve hatta psikoaktif maddelerin kullanımı gibi. Egemen dinlerin dünya ülkeleri üzerindeki yayılımı Yeşil ve tonları: İslam Mor: Katolik Kilisesi Açık Mavi: Protestan Kilisesi Pembe: Ortodoks Kilisesi Koyu Turuncu: Hinduizm Açık Turuncu ve Sarı tonları: Budizm Kırmızı: Musevi Açık Kahverengi: Animizm-Şamanizm Mistisizm, mutlak gerçek, ilahi olan, ruhani hakikat veya Tanrı ile veya onun varlığının bilinci ile birleşmeye çalışmak, bunun için çeşitli yol ve öğretileri takip etmek, buna rasyonel düşünce ile ulaşılamayacağını bildirmektir. Mistikler, deneysel ve entelektüel kavrayışın ötesinde çeşitli gerçekliklerin varlığına inanır ve bunlara kişisel deneyimlerle (tecrübe) ulaşılabileceğini düşünürler. Ezoterizm, inanç yerine entelektüel anlayışa dayanmayı, dinden daha sofistike olduğunu ve psiko-spiritüel transformasyon teknikleriyle felsefede çeşitli gelişmelere neden olabilineceğini öne sürer (bknz. ezoterik kozmoloji). Ezoterizm, sadece gelişmiş, imtiyazlı kişilere açık olup kuşaktan kuşağa aktarılan 'gizli' bilginin varlığından bahseder. Bu kamuya açık olan egzoterik bilginin tersidir. Özellikle ruhsal (ruhani) uygulamala ve disiplinlere önem verir ve uygulanır. Antik Yunanistan'ın mistik dinleri ve modern Scientology dini Ezoterizm'in örneklerindendir. Çeşitli Dünya Dinleri Dini mezheplerin inananlara göre sıralanmasında ise, Roma Katolik Kilisesi Hristiyanlık'taki en büyük mezhepken, Sünnilik İslam'da ve Vaişnavizm de Hinduizm'deki en büyük mezheplerdir. Şinto dini bu dinlerin arasında inananların sayısı hakkında soruna sahip dinlerdendir. Zira kişisel bildirimin yanı sıra tapınaklar da bağlı bulunan inananların sayısını bildirir. 17. yüzyıldan beri, Japonya'da Şinto tapınaklarına kayıt işlemini zorunlu kılan yasalar vardır. Bu işlem yüzünden, Japonların yaklaşık %75-90'ı tapınak kayıtlarında yer almaktadır. Bu da inananların kesin sayısını büyük oranda tahrif eder. Bazı anketler sonuçları Japonların yaklaşık %3.3'ünün kendisini "Şinto" olarak tanımladığını göstermiştir.[3] Nüfus Oranları SembolüDin AdıTakipçilerinin Sayısı-(milyon)Kültürel GelenekKurulduKaynaklar Hristiyanlık2,000–2,200İbrahimi dinlerLevant bölgesi[4] İslam1,570–1,650İbrahimi dinlerArap Yarımadası 7.yüzyıl[5][6][7] Nonteist/Ateist/Agnostik1,100[8] Budizm500–1,200Hint dinleriHindistan[9][10][11] Hinduizm828–1,000Hint dinleriHindistan[12] Folk dinlerYüzlerceFolk dinlerDünya çapında[nb 1] Çin folk dinleri ( Taoizm ve Konfüçyüsçülük dahil )YüzlerceÇin dinleriÇin[nb 1] Şinto27–65Japon dinleriJaponya[13] Sihizm24–28Hint dinleriHindistan[9][14] Yahudilik14–18İbrahimi dinlerLevant bölgesi[9] Jainizm8–12Hint dinleriHindistan[nb 2] Bahailik7.6–7.9İbrahimi dinlerİran, 19. yüzyıl[15][16] Kaodaizm2–6Vietnam dinleriVietnam, 20. yüzyıl[17][18] Çendoizm3Kore dinleriKore, 19. yüzyıl[19] Ekankar0,5 - 3Yeni dini hareketlerBirleşik Devletler, 20. yüzyıl[20][21] Tenrikyo2Japon dinleriJaponya, 19. yüzyıl Vika1-3Neopaganizmİngiltere, 20. yüzyıl[22][23] Rastafaryanizm1Yeni dini hareketler, İbrahimi dinlerJamaika, 20. yüzyıl[24][25] Sekanova1Japon dinleriJaponya, 20. yüzyıl[26] Church of World Messianity1Japon dinleriJaponya, 20. yüzyıl[27] Orta Ölçekli Dinler SembolüDin AdıTakipçilerinin SayısıKültürel GelenekKurulduKaynaklar Üniteryen Üniversalizm0.63Yeni dini hareketlerBirleşik Devletler, 20. yüzyıl[28] Scientology500,000Yeni dini hareketlerBirleşik Devletler, 1953[29][29] Tengricilik500,000NeopaganizmTataristan, 1990[30] Zerdüştlük150,000 - 200,000İran dinleriİran, M.Ö. 10. - 15. yüzyıl[31] Satanizm30,000 - 100,000Yeni dini hareketlerBirleşik Devletler, 1966[32] Raëlizm80,000 - 85,000UFO diniFransa, 1974[33][34] Druidizm50,000Neopaganizmİngiltere, 18.yüzyıl[35] Teoloji New Age Yeni dini hareketler Din bilimleri İlahiyat ABD'de din ► Din bilimleri C ► Din coğrafyası D ► Dinî davranış ve deneyim ► Dini deyişler ► Doğa ve din E ► Din eleştirisi F ► Din felsefesi G ► Din ve giyim K ► Dinî kozmolojiler ► Dinî kültür M ► Dinî mimari N ► Dinî nesneler P ► Parodi dinler T ► Dini konuda tartışmalar ► Din ve toplum U ► Dinî unvanlar İ ► Dinî inanç ve doktrin ► Dinî inanç, gelenek ve akımlar ∑ ► Din şablonları D Din felsefesi M Mezhep * ► Din adamları B ► Bahai taslakları ► Budizm taslakları D ► Dinsizlik taslakları H ► Hinduizm taslakları ► Hristiyanlık taslakları M ► Mitoloji taslakları P ► Paganizm taslakları Y ► Yahudilik taslakları ► Dini yapı taslakları İ ► İslam taslakları A Adlivun Adur aduran Aforoz Agasha Bilgelik Kilisesi Ahiret Ahlaki teoloji Akosmizm Alazlama Angeloloji Anikonizm Antropoteizm Arnavutluk'ta din Avesta Azazil Azda B Babailik Balbal Batıl Binyılcılık Brahmanizm C Câlût D Demonoloji Deus otiosus Din adamı Din felsefesi Din özgürlüğü Dine hakaret Dini komünizm Dinler tarihi Dinî kozmoloji Dua Duoteizm Düalizm E Ehrimen Ekankar Erkek sünneti Esin Eskatoloji F Fatımanın Eli Flamen Dialis G Gatalar Gerin oil Ginza Rabba Guru Granth Sahib Günah H Harae Helenizm (çağdaş) Henoteizm Heterodoks Hilomorfizm Hipsistariler Hrislam Hu Hâle Hüddam K Kami (Şintoizm) Karesi Türbesi Kitab-ı Akdes Kitab-ı İkan Kitonik Kitâb el-Mecmû Kıyamet-ul Kıyamet Kopimizm Kilisesi Kutsal Kutsal metin Kutsal Topraklar Kült L Laliş M Menerik Metodizm Metriksizm Mezar Mezarlık Mezhep Misyonerlik Monizm Monolatrizm Mucize N Nihon Shoki Nuh'un gemisi O Orişa Osmanlı İmparatorluğu'nda din P Panendeizm Panteizm Panteon Parsiler Polideizm Pontifex Maximus Pontifler koleji Putperestlik S Sabiilik Sahte peygamber Scientology Scientoloji Kilisesi Sekanova Soteriyoloji Spiritüalizm Sunak Sütre T Tamag Tanrı'nın varlığı Tao (Taoizm) Tarikat Tek Boynuzlu Görünmez Pembe At Tektanrıcılık Tekâmül Teleojik yaklaşım Teopanizm Tespih Teşup Totemizm Tüm V Vahiy Vuslat Y Yaşmak Yehova'nın Şahitleri Yemîn Yeni dini hareketler Z Zurvanizm  Âyin Ç Çarmıh Çendoizm Çoktanrıcılık Ü Üniteryen Üniversalizm İ İbrahim İbrani tanrıçaları İdol İhlas (terim) Ş Şaman Şehit Şer Şeytani İncil Şinto