Sık Kullanılan Fiiller BİLMEK - BİLDİ-Kelime çekimi علم -Alime Fiili

https://twitter.com/kanaryamfenerli _/\/\____________/\/\_____________ KANARYAM █▓▒░▒▓█ FENERLİ ¯¯¯¯¯¯\/\/¯¯¯¯¯¯¯¯¯\/\/¯¯¯¯¯¯¯¯¯ 1-BİLMEK - BİLDİ علم alime fiilinin mazi çekimi هُمْ عَلِمُوا 3 Onlar bildiler (erkek)(Hum alimû)- هُمَا عَلِمَا 2 O ikisi bildi (erkek)(Humâ alimâ) هُوَ عَلِمَ 1 O bildi (erkek)(Huve alime) Gâib(erkek) هُنَّ عَلِمْنَ 6 Onlar bildiler (bayan)(Hunne alimne) هُمَا عَلِمَتَا 5 O ikisi bildi (bayan)(Humâ alimetâ) هِيَ عَلِمَتْ 4 O bildi (bayan)(Hiye alimet) Gâibe- (bayan) أَنْتُمْ عَلِمْتُمْ 9 Siz bildiniz (erkek)(Entum alimtum)- أَنْتُمَا عَلِمْتُمَا 8 İkiniz bildiniz (erkek)(Entumâ alimtumâ)- أَنْتَ عَلِمْتَ 7 Sen bildin (erkek)(Ente alimte)- Muhatab- (erkek) أَنْتُنَّ عَلِمْتُنَّ 12 (Entunne alimtunne)-Siz bildiniz (bayan) أَنْتُمَا عَلِمْتُمَا 11 İkiniz bildiniz (bayan)(Entumâ alimtumâ)- أَنْتِ عَلِمْتِ 10 Sen bildin (bayan)(Enti alimti)- Muhataba (bayan) نَحْنُ عَلِمْنَا 15 (Nahnu alimnâ)-Biz bildik نَحْنُ عَلِمْنَا 14 (Nahnu alimnâ)Biz ikimiz bildik أَنَا عَلِمْتُ 13 (Ene alimtu)-Ben bildim Nefsi mütekellim (cinsiyet farkı yok) 3 (Hum yağlemûne) Onlar biliyorlar (erkek) هُمَا يَعْلَمَانِ 2 (Humâ yağlemâni) O ikisi biliyor (erkek) هُوَ يَعْلَمُ1 (Huve yağlemu) O biliyor (erkek) Gâib (erkek) هُنَّ يَعْلَمْنَ 6 (Hunne yağlemne) Onlar biliyorlar (bayan) هُمَا تَعْلَمَانِ 5 (Humâ tağlemâni) O ikisi biliyor (bayan) هِيَ تَعْلَمُ 4 (Hiye tağlemu) O biliyor (bayan) Gâibe (bayan) أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ 9 (Entum tağlemûne) Siz biliyorsunuz (erkek) أَنْتُمَا تَعْلَمَانِ 8 (Entumâ tağlemâni) İkiniz biliyorsunuz (erkek) أَنْتَ تَعْلَمُ 7 (Ente tağlemu) Sen biliyorsun (erkek) Muhatab (erkek) أَنْتُنَّ تَعْلَمْنَ 12 (Entunne tağlemne) Siz biliyorsunuz (bayan) أَنْتُمَا تَعْلَمَانِ 11 (Entumâ tağlemâni) İkiniz biliyorsunuz (bayan) أَنْتِ تَعْلَمِينَ 10 (Enti tağlemîne) Sen biliyorsun (bayan) Muhataba (bayan) نَحْنُ نَعْلَمُ 15 (Nahnu nağlemu) Biz biliyoruz نَحْنُ نَعْلَمُ 14 (Nahnu nağlemu) Biz ikimiz biliyoruz أَنَا أَعْلَمُ 13 (Ene ağlemu) Ben biliyorum Nefsi mütekellim (cinsiyet farkı yok) bilmek أدرك أَدْرَكَ bilmek تعالم تَعَالَمَ bilmek خبر خَبَرَ bilmek فقه فَقِهَ bilmek وعى Arapçada Sık Kullanılan Fiiller Aldı اَخَذَ İstedi اَرَادَ Gönderdi اَرْسَلَ Yedi اَكَلَ Emretti اَمَرَ İnandı آمَنَ Ağladı بَكىَ Açıkladı بَيَّنَ Geldi جَاءَ Etti, eyledi جَعَلَ Oturdu جَلَسَ Çıktı خَرَجَ Girdi دَخَلَ Gitti ذَهَبَ Gördü رَحِمَ Sordu َسَئلَ İskan etti سَكَنَ İçti شَرِبَ Doğru söyledi صَدَقَ Namaz kıldı صَلَي Güldü ضَحِكَ Zannetti ظَنَّ İbadet etti عَبَدَ Saydı عَدَّ Bildi عَلِمَ Çalıştı عَمِلَ Sözleşti عَهِدَ Sevindi فَرِحَ Yaptı فَعَلَ Dedi قاَلَ Öldürdü قَتَلَ Okudu قرَاَ Yazdı كَتَبَ Kazandı كَسَبَ İnkar etti, tanımadı كَفَرَ Konuştu كَلَّمَ Engelledi, men etti مَنَعَ Başardı نَجَحَ İndi نَزَلَ Baktı نَظَرَ Gerekti وَجَبَ Buldu وَجَدَ Vaad etti وَعَدَ Yol gösterdi هَدَي Arapça kelime çekimi demek ; ele aldığımız bir kelimeyi mâzi, muzâri, masdar, fâil, mef'ul gibi durumlarında hangi vezinde geliyorsa o şekilde okumak demektirMeselâ نصر (nasara) fiili , mâzi bir fiildirYada fiil-i mâzi diyelimGeçmiş zaman kipi olarak kullanılırAnlamı da "yardım etti" demektirPeki ben geniş zaman kipinde kullanmak isteseydim yani "yardım eder" demek isteseydim o zaman نصر (nasara) fiili nasıl bir vezinde gelecekti? bunun için kelimenin başına bir ي(ye) harfi getirip kelimedeki diğer harflerin harekelerini değiştirmemiz yetiyor ينصر (yensuru) Bu fiil yapısına arapçada muzâri fiil denirİşte arapçada bir kök kelime vardır ve siz o kelimeye harf veya harfler ziyade ederek veya kelimenin harekelerini değişirerek geçmiş zaman, gelecek zaman, özne, emir kipi ve daha bir çok yapıda kullanabilirsinizBu da tek bir kelimeyi öğrendiğiniz zaman aslında o kelimeden yola çıkarak bir sürü kelime öğrenmişsiniz demektir-Arapçada kelime çekimleri muhtelife ve muttaride olarak iki kısımdırşimdi bu muhtelife ne demek muttaride ne demek onları açıklayalım- Muhtelife : Arabi kelimelerin mâzi, muzâri, masdar gibi yapılara göre çekimleri demektir-Muttaride : Yukarıda bahsettiğimiz mâzi,muzâri,masdar gibi yapıların da kendi içlerinde müfred, tesniye, cemi, müzekker, müennes, ğâib, muhatab gibi durumlara göre çekimi demektir-Bunları da öğrendiğimize göre elimize örnek bir kelime alarak muhtelife ye göre çekimini yapalımDerse نصر (nasara) fiilinden başlamıştık onunla devam edelim o zaman- • نصر (nasara) : Fiil-i mâzi"yardım etti" demektir • ينصر (yensuru) : fiil-i Muzâri"yardım eder, yardım ediyor, yardım edecek" anlamlarında kullanılır • نصرأ (nasran) : Masdar"yardım etmek " demektir • فهو ناصر (fehüve nâsırun) : ism-i FâildirÖzne de diyebiliriz"yardım edici" demektir • وزاك منصور (ve zâke mensurun) : ism-i Mef'ulFailin yaptığı iş kendisine etki edendir"yardım olundu veya yardım olunmuş kişi" demektir • لم ينصر (lem yensur) : fiil-i muzâri cehd-i mutlak"yardım etmedi "demektir • لما ينصر (lemme yensur) : fiil-i muzâri cehd-i müsteğrakgeçmiş zamanın cemisinde "yardım etmedi" demektir • ما ينصر (mâ yensuru) : fiil-i muzâri nefi halŞimdiki zamanda "yardım etmez" demektir • لا ينصر (lâ yensuru) : fiil-i muzâri nefi istikbalGelecek zamanda "yardım etmez" demektir • لن ينصر (len yensura) : fiil-i muzâri te'kid-i nefi istikbalgelecek zamanda "elbette yardım etmez" demektirBunun bir öncekinden(nefi istikbal) farkı te'kid yapılmasıdıryani manayı kuvvetlendirmesidir • لينصر (liyensur) : Emr-i ğâib"yardım etsin" demektirBu birisi vasıtasıyla başka bir kimseye emir vereceğiniz zaman kullanılır • لاينصر (lâ yensur) : Nehi ğâib"yardım etmesin" demektirBir öncekinden(emr-i ğaib) farkı olumsuz olmasıdır • انصر (ünsur) : Emr-i hâzır"yardım et" demektirKarşımızdaki kişiye emredeceğimiz zaman kullanılır • لاتنصر (lâ tensur) : Nehi hâzır"yardım etme" demektirÖncekinden farkı olumsuz olmasıdır • منصر (mensarun) : Mimli masdarDaha önce de bir masdar(nasran) geçmiştibunun ondan farkı başında mim harfinin gelmesidir"yardım edecek zaman,yardım edecek mekan,yardım etmek" manalarında kullanılırMesela mekteb kelimesi mimli masdar olurكتب (ketebe) fiilinden gelirKetebe "yazdı" demekmekteb ise yazı yazılan yer anlamındadır • منصر (minsarun) : İsm-i âlet"yardım edici bir alet" demektirMesela مفتح(miftah) kelimesi ism-i alet olurfeteha kelimesinden gelirFeteha "açtı" demektirMiftah ise "açıcı alet" yani "anahtar" demektir • نصرة (nasraten) : Masdar binâi merra"bir kere yardım etmek" demektir • نصرة (nisraten) : Masdar binâi nevi"bir türlü yardım etmek" demektir • نصير (nusayrun) : İsm-i tasğir"azıcık yardım edici" demektirAncak bunda acizlik anlamı vardırYani fazla yardım etmeye gücü yetmeyen,âciz kişi demektirMesela عبد(abede) kelimesi "ibâdet etti,kulluk yaptı" demektirBunun ismi tasğiri عبيد(ubeydün) olarak gelirVe hepimizin bildiği Ubeydullah isminin anlamı " 'ın aciz bir kulu" şeklindedir 'a az ibadet eden kişi demek değildir • نصري (nasriyyün) : İsm-i mensub"Yardım etmeye mensub kişi" demektir • نصا ر (nassarun) : Mübâlağa ism-i Fâil"mübâlağa ile yardım edici" demektir • انصر (ensaru) : İsm-i tafdîl"ziyade yardım edici" demektirHerhalde Peygamber efendimizin ashabından olan Medine halkına niçin ensar denildiğini de anlamışsınızdır • ما انصره (mâ ensarahü) : Fiil-i taaccüb-i evvel"aceb yardım etti" demektirBunu bir kişinin yaptığı iş taacübümüze gittiği zaman kullanırız • وانصر به (ve ensır bihi) : Fiil-i taaccüb-i sâni"ne aceb yardım etti" demektir Arkadaşlar ism-i fail ve ism-i mef'ul 'ün başlarında "فهو "(fehüve) ve "وزاك "(ve zâke) olarak gelen kısımlar zamirdirYani kelimenin aslından değildirSadece "ناصر "(nâsırun) veya "منصور "(mensurun) dediğimiz zaman da aynı anlamı verirBu zamirler bahsi ilm-i sarfın mevzusu olmayıp ilm-i nahvin mevzusudurBu yüzden burada bundan bahsedip te sizlerin kafanızı karıştırmayayımİnşaallah İlm-i sarfı bitirebilirsek ilm-i nahve de geçiş yapabiliriz-Buraya kadar elimden geldiğince açıklamaya çalıştımYine atladığım yerler olursa veya anlamadığınız yerler olursa sorabilirsinizMisallerle açıklamaya başlayınca daha iyi anlamaya başlıyacağınızı umuyorum- Böylece arabi kelimelerin muhtelifeye göre nasıl çekildiğini öğrenmiş oldukBundan sonraki dersimizde muttarideye göre nasıl çekilir onları öğrenmeye başlıyacağızMuhtelifeyi ana başlıklar gibi düşünürsek muttarideyi de o her bir ana başlığın alt başlıkları şeklinde düşünebilirizYani bir fiil-i mâzi ile fiil-i muzârinin muttarideye göre çekilimleri farklıdırMuhtelifeye göre 24 tane kelime olduğuna göre ve her bir kelimenin kendine ait muttarideye göre çekimi olduğunu düşünürsek muttaride bahsinin çok daha uzun olacağını tahmin edebiliriz herhalde şimdiden gözünüzün korktuğunu biliyorum Ama korkmanıza gerek yokÇünkü belli bir muttaride kalıbını ezberlediğimiz zaman diğerlerini de ezberlemek çok kolay oluyorYani fiil-i mazinin muttarideye göre çekimini öğrendiğimiz zaman fiil-i muzarinin muttarideye göre çekimini de büyük ölçüde halletmişsiniz demektir. Emsile-i muttaride Emsile-i muttaride sadece fiil ve emirlerde olurSiğalar failin durumuna göre değişir ve bu şekilde her fiil ve ismin emsile-i muttaridesi meydana gelirMalüm ve mechul olmak üzere iki kısma ayrılırFiilerin emsile-i muttaridesi 14 siğadırFiiller ğaib,muhatab,mütekellim olmak üzere üç kısma ayrılırĞaib siğasıda,müzekker,müennes olmak üzere iki kısma ayrılırmüzekker ve müennes siğalarıda,müfre,tensiye,cemi olmak üzere üç kısma ayrılır İkisi toplandığında altı siğa yaparMuhatap siğasıda müzekker ve müennes olmak üzere iki kısma ayrılırMüzekker ve müennes siğalarıda müfred,tensiye,cemi olmak üzere üç kısma ayrılırikisi toplandığında altı siğa yaparĞaib ve muhatab siğalar toplandığında oniki siğa yaparKalan iki siğa ise nefsi mütekellim vahde ve nefsi mütekellim maal ğayr siğalarıdır. Bu konuyu zihnimize daha kolay yerleştirmek için parmaklarımızın iç kısmında ki bölmelerden faydalanabiliriz Bu derste geçen yeni kelimerin manası: Nefsi mütekellim vahde:Konuşan kişi tek olarak (ben) Nefsi mütekellim maal ğayr:Konuşan kişi yanındakilerle beraber(biz) KELİME neye denir ve kaça ayrılır? Manası olan ve tek başına kullanılan en küçük söz parçasına kelime denirArapçada kelime üç kısıma ayrılır;-1)FİİL-2)İSİM-3)HARF FİİL -Lügat manası: İş , Istılah manası: üç zamandan biri ile ilgisi olan ve bir işi bir olayı bildiren kelimelere fiili denir FİİL-Zamana bağlı olarak bir işin, bir halin veya bir hareketin oluşunu belirten kelimelere fiil denir Arapça’da iki temel fiil çekimi vardır Diğer kalıplar bu ikisinden türetilir Bunlar fiil-i mâzî (geçmiş zaman) ve fiil-i muzâri (geniş zaman, şimdiki zamanın karşılığı)dır FİİL-İ MÂZİ Türkçe’mizdeki –di’li geçmiş zamana denir Geçmişte daha önce yapılmış bir işi bildirir (Türkçe’deki …di-dı, dü-du, ti-tı, tü-tu eklerini sağlar) كَتَبَ yazdı عَلِمَ bildi نَصَرَ yardım etti أَكَلَ yedi شَرِبَ içti فَتَحَ açtı حَضَرَ geldi وَجَدَ buldu ضَرَبَ vurdu كَسَرَ kırdı رَكِبَ bindi شَكَرَ teşekkür etti, şükretti سَمِعَ duydu, işitti دَخَلَ girdi دَرَسَ ders yaptı, eğitim gördü ذَهَبَ gitti نَشَرَ yaydı قَطَعَ kesti Yukarıda fiile örnek olarak gösterilen kelimeler geçmişte yapılmış bir işi bildirmekte ve erkek için kullanılmaktadır Kadın için kullanıldıklarında yukarıdaki fiillerin sonuna cezimli تْ harfi eklenir Erkekte kullanılanlara Arapça’da müzekker (eril), kadında kullanılanlara müennes (dişi) denir Örnekler: كَتَبَ den → كَتَبَتْ (o kadın) yazdı أَكَلَ den → أَكَلَتْ (o kadın) yedi وَجَدَ den → وَجَدَتْ (o kadın) buldu Arapça’da kendinden bahsedilene yani üçüncü şahsa; erkek için gâib, kadın için gâibe denir FİİL-İ MAZİ ÇEKİM TABLOSU Cemi (Çoğul) Müsennâ (İkil)Tesniye Müfred (Tekil) Müzekker كَتَبوُا كَتَباَ كَتَبَ Gâib (3 şahıs) (Onlar) yazdılar (O ikisi) yazdı (O) yazdı Müennes كَتَبْنَ كَتَبَتاَ كَتَبَتْ Gâibe Müzekker كَتَبْتُمْ كَتَبْتُماَ كَتَبْتَ Muhâtab (2 şahıs) (Sizler) yazdınız (Siz ikiniz) yazdınız (Sen) yazdın Müennes كَتَبْتُنَّ كَتَبْتُماَ كَتَبْتِ Muhâtaba Müzek+Müe كَتَبْناَ كَتَبْناَ كَتَبْتُ Mütekellim (1şahıs) (Bizler) yazdık (İkimiz) yazdık (Ben) yazdım ÜÇ ZAMAN --MAZİ:Geçmiş zamana denir--HAL:İçinde bulunan zamana denir--İSTİKBAL:Gelecek zamana denir İSİM Manası zamana bağlı olmayan kendi başına bir manası bulunan ve insan,bitki,hayvan gibi mahlukatı gösteren kelimelere isim denir HARF-Kendi başına bir manası bulunmayan,ancak bir isim veya fiille beraber bulunduğunda bir mana ifade eden kelimelere harf denir Misal: هَلْ "hel" mı-mi مِنْ min:den,dan اِلَى ila:e-a bu harflerin isim ve fiille beraber bulunduğuna misal: Hel cae zeydün minel mescidi ilal beyti )( هَلْ جَاءَ زَيْدٌ مِنَ الْمَسْجِدِ اِلَى الْبَيْتِ هَلْ جَاءَ Hel cae? ===> Geldimi? (kim?) زَيْدٌ Zeydün "zey d" (nereden?) مِنَ الْمَسْجِدِ Minel mescidi "mescidden" (nereye?) اِلَى الْبَيْتِ İlal beyti "eve" demektir FİİLLER kemmiyet (sayı) itibari -1)Müfred (bir)-2)Tesniye (iki)-3)Cemi (üç ve üçten fazla) Fiiller keyfiyyet itibari ile -1)Müzekker (Erkek)-2)Müennes (Dişi) Gaib:Göze görünmeyen,yani kendisinden bahsedilirken hazır olmayan şahıs Muhatab:Hazır olup kendisine söz söylenen şahıs Mütekellim:Söz söylenen şahıstır Eğer bir kişi ise "mütekellim vahde" , Birden fazla ise "Mütekellim meal gayr" adını alır Muzari Fiil fiili muzari -Şimdiki ya da gelecek zamadaki bir duruma delalet eden fiildir (Türkçe’de geniş, zaman, şimdiki zaman veya gelecek zaman ile karşılanabilir) Muzari fiil, mazi fiilin başına muzarilik harflerinden birinin ( ا، ت، ي، ن ) dörtlü fiilde dammeli, diğerlerinde fethalı] olarak getirilmesiyle elde edilir Örneğin: Mazi fiil Muzari fiil اَكْرَمَ يِكْرِمُ سَمِعَ يَسْمَعُ اِسْتَعْلْمَ يَسْتَعْلَمُ •Mazi fiil eğer üçlü ise birinci kök harfi sakin yapılır, ikinci kök harfi –sözlükte mazi fiili izleyen “u, a, i” harfleriyle gösterildiği şekilde; damme, fetha veya kesra olarak- harekelenir Örneğin:Mazi fiil-Muzari fiil-Mazi fiil Muzarideki harekesi كَتَبَ يَكْتُبُ كَتَبَ u فَتَحَ يَفْتَحُ فَتَحَ a جَلَسَ يَجْلِسُ جَلَسَ i Muzari fiil çekim tablosu-Çoğul-İkil-Tekil يَكْتُبُونَ يَكْتُبَانِ يَكْتُبُ Müzekker III Şahıs يَكْتُبْنَ تَكْتُبَانِ تَكْتُبُ Müennes III Şahıs تَكْتُبُونَ تَكْتُبَانِ تَكْتُبُ Müzekker II Şahıs تَكْتُبْنَ تَكْتُبَانِ تَكْتُبِينَ Müennes II Şahıs نَكْتُبُ نَكْتُبُ اَكْتُبُ I Şahıs •Mazi fiil, mezid ve başında eklenmiş bir ت harfi varsa, bu ت harfi olduğu gibi bırakılır Örneğin: Mazi fiil Muzari fiil تَعَلَّمَ يَتَعَلَّمُ تَخَرَّجَ يَتَخَرَّجُ 3 Mazi fiil mezid ve başında eklenmiş bir hemze varsa, hemze atılır ve sondan bir önceki harf kesra ile harekelenir Örneğin: Mazi fiil Muzari fiil اَكْرَمَ يُكْرِمُ اَعْلَمَ يُعْلِمُ 4 Muzari fiilin başına سَ veya سَوْفَ eklerinden biri gelirse fiil gelecek zaman anlamı kazanır Örneğin: Muzari Gelecek zaman ekleri Gelecek zaman fiili يَكْتُبُ سَ ، سَوْفَ سَيَكْتُبُ يَخْرُجُ سَ ، سَوْفَ سَيَخْرُجُ 5 Muzari fiilin başına veya ekleri gelirse, fiil geçmiş zaman anlamı kazanır Örneğin: Muzari Geçmiş zaman ekleri Geçmiş zaman fiili يَكْتُبُ لَمْ ، لَمَّا لَمْ يَكْتُبْ ، لَمَّا يَكْتُبْ يَخْرُجُ لَمْ ، لَمَّا لَمْ يَخْرُجْ ، لَمَّا يَخْرُجْ Arapçada, fiilin başlıca üç kalıbı vardır: - 1-Geçmiş zaman = mazi-- 2-Şimdiki, Geniş ve Gelecek zaman = muzari-- 3-Emir 1-MAZİ FİİL: Bir işin geçmişte yapıldığını veya olduğunu, kesin olarak bildirir. Gitti ذهب öldü مات okudu قرأ Arapçada mazi siygası, Türkçedeki dili geçmiş ve mişli geçmiş kipleri karşılığıdır. Mazi Fiilin Çekimi Gaib Gaibe Muhatab Muhataba Cemi كتبتن كتبتم كتبن كتبوا Tensiye كتبنا كتبتما كتبتما كتبتا كتبا Müfret كتبت كتبت كتبت كتبت كتب Mazi fiilin olumsuzu 1-Mazinin olumsuzu ما İle yapılır. Ahmet gelmedi ماجاء احمد 2- لا İle olumsuz yapılan maziler gereklilik de ifade eder. Onu görmemem gerekir. لارأيته 2-MUZARİ FİİL: Bir işin yapılmakta olduğunu veya yapılacağını gösterir. Hem şimdiki zamanı hem de geniş zamanı ifade eder. Gider,gidiyor يذهب ölür,ölüyor يموت okur,okuyor يقرأ Muzari Fiilin Çekimi Gaib Gaibe Muhatab Muhataba Cemi تكتبن تكتبون يكتبن يكتبون Tensiye نكتب تكتبان تكتبان تكتبان يكتبان Müfret اكتب تكتبين تكتب تكتب يكتب Muzari fiilin olumsuzu (Şimdiki zamanın-Geniş ve gelecek zamanın olumsuzu) 1-Muzari fiilin evveline ما gelince Nefy-i hal (şimdiki zamanın olumsuzu) meydana gelir. Okumuyor ما يقرأ 2-Muzari fiilin evveline لا gelince Nefy-i istikbal (gelecek ve geniş zamanın olumsuzu) meydana gelir. Sormaz, sormayacak لايسأل Not: Çok defa ما ile لا birbirlerinin yerine kullanılmakta 3-Muzari fiilin evveline لن gelince, Nefy-i istikbal (gelecek zamanın olumsuzu) meydana gelir. Muzari fiilin sonu da mensub olur. Gitmeyecek لن يذهب 4-Muzari fiilin evveline لم gelince, geçmiş zamanın olumsuzu meydana gelir. Muzari fiilin sonu da cezm olur. İşitmedi لم يسمع (ما سمع) Not: لم İle yapılan menfi ما getirmekle yapılan menfiden daha kuvvetlidir. 5-Muzari fiilin evveline لما gelince, geçmiş zamanın olumsuzu meydana gelir. Muzari fiilin sonu da cezm olur. İşin henüz olmadığını (olumsuz durumun süregeldiğini) anlatır. Ali bir kitap satın aldı, henüz okumadı اشترى على كتابا ولما يقرأه 6-Muzari fiilin evveline bir işin olmamasını istemek için emir لا sı getirilir. Muzari fiilin sonu da cezm olur. Kitabı okuma لاتقرأ الكتاب 3-EMİR FİİLLER: Bir işin yapılmasını veya olmasını emretmek için kullanılır. Git اذهب öl مت oku اقرأ Emir Fiilin Çekimi Muhatab Muhataba Cemi اذهبن اذهبوا Tensiye اذهبا اذهبا Müfret اذهبى اذهب 4-İSMİ FAİL: Fiilden türeyip, bir işi yapanı gösteren kelimeye ismi fail denir. Sülasi mücerret (üç harfli) bir fiilin ismi faili, فاعل vezninde olur. yazıcı كاتب ß yazdı كتب öldüren قاتل ß öldürdü قتل açan فاتح ß açtı فتح Diğer fiillerin ismi failleri şöyle yapılır: Muzari fiilin başındaki muzarilik harfi atılıp yerine ötreli bir mim harfi getirilir. حاسب يحاسب محاسب ismi fail, bazen, isim olarak kullanılır. Öğretici, Öğretmen معلم ß öğretmek علم Sürücü, şöför سائق ß sürmek ساق 5-MALUM VE MECHUL FİİLLER (Etgen ve Edilgen Fiiller) Faili anılan fiil etkendir. Öğrenci kapıyı açtı فتح الطالب الباب cümlesindeki فتح fiilinin faili olan الطالب anılmıştır, dolayısıyla فتح Fiili etkendir. Arapçada etken fiile malum fiil denir. Faili anılmayan fiil edilgendir. Kapı açıldı الباب فتح cümlesinde ise, فتح fiilini işleyen anılmamıştır. dolayısıyla فتح Fiili edilgendir. Arapçada edilgen fiile mechul fiil denir. Mazi kalıbındaki malum bir fiili mechul yapmak için, sondan bir önceki harf kesre ile, diğer harekeli harfler ise zamme ile harekelenir. Son harfe dokunulmaz. yazıldı كتب ß yazdı كتب düzenlendi رتب ß düzenledi رتب öğrenildi تعلم ß öğrendi تعلم çıkarıldı استخرج ß çıkardı استخرج Muzari kalıbındaki malum bir fiili mechul yapmak için, ilk harfi zamme ile, sondan bir önceki harfi ise fetha ile harekelenir. yazılır يكتب ß yazar يكتب düzenlenir يرتب ß düzenler يرتب öğrenilir يتعلم ß öğrenir يتعلم çıkarılır يستخرج ß çıkarır يستخرج 6-FİİLLERİN BÖLÜMLERİ (Aksamusseba ): Fiiller, kök harflerinin cinsine göre bölümlere ayrılır. Bu şöyle gösterilir. FİİL İLLETLİ SAHİH (Kök harflerinden biri veya ikisi) (Kök harflerinden hiçbirisi) illetli harf olan fiil illet harfi olmayan fiil 7-Lefif 6-Nakıs 5-Ecvef 4-Misal 3-Muzaaf 2-Mehmüz 1-Salim Fiil, kökünü meydana getiren harflerin cinsi bakımından böyle 7 bölümde incelendiği için, bu yedi bölüme “el-Aksamu’s-Seb’a” denir. 1-Salim Fiil: Kökünü teşkil eden harfler içinde hemze veya illet harfi bulunmayan, aynı harften de iki tane bulunmayan fiildir. Sevindi فرح 2-Mehmüz Fiil: Kökünü teşkil eden harflerden biri hemze olan fiildir. Okudu قرأ sordu سأل izin verdi اذن 3-Muzaaf Fiil: Kökünü teşkil eden harflerden ikisi aynı olan fiildir. Serpti رش Uzattı مد yardı شق 4-Misal Fiil: Kök harflerinin ilki vav yahut ya olan fiildir. Buldu وجد gerekti وجب uyandı يقظ 5-Ecvef Fiil: Kökünü teşkil eden harflerden ortadaki harf illet harfi (ا و ى ) olan fiildir. Der يقول dedi قال yürür يسير yürüdü سار 6-Nakıs Fiil: Kök harflerinden sonuncusu illet harflerinden biri olan fiildir. Korktu خشى çağırdı, dua etti دعا 7-Lefif Fiil: Lefif fiilin 2 harfi birden illetlidir. Bu iki illet harfi bitişik olursa o fiil makrun lefif, ayrı olursa mefruk lefif’dir. Makrun Lefif: dürdü طوى Mefruk Lefif: korudu وقى 7-NAKIS FİİLLER (Kane ve Benzerleri): Nakıs fiiller isim ve haber alırlar. Bunlara genel olarak kane ve benzerleri denir. Allah her şeyi bilen, her şeyden haberi olandır. كان الله عليما خبيرا Bunlar, anlamlarının tam ortaya çıkması için tek başına isimleri yeterli olmayıp habere ihtiyaç gösterirler. Nakıs fiiller denilmesinin sebebi de budur. Bunlar isim cümlesinin başına gelerek Mübtedayı merfu, haberi de mansub okuturlar. 1- كان “idi, oldu, olmak, ol” anlamlarına gelir. Ahmet zengin idi كان احمد غنيا Ahmet zengindir احمد غنى Hasta uyuyordu كان المريض نائما 2- صار “oldu, dönüştü” anlamını ifade eder. Bir durumdan başka bir duruma dönüşmeyi belirtir. Un ekmek oldu صار الدقيق خبزا 3- اصبح nitelediği ismin belirtilen sıfata sabah vaktinde sahip olduğunu gösterir. Adam (sabah vakti) hasta oldu اصبح الرجل مريضا Adam hastadır الرجل مريض 4- امسى nitelediği ismin belirtilen sıfata akşam vakti sahip olduğunu belirtir. Tüccar (akşam vakti) iflas etti امسى التاجر مفلسا 5- اضحى nitelediği ismin belirtilen sıfata kuşluk vaktinde sahip olduğunu gösterir. İşçi (kuşluk vakti) yoruldu اضحى العامل متعبا 6- ظل nitelediği ismin belirtilen sıfata sahip olarak devam ettiğini belirtir. Cadde kalabalıklaştı ظل الشارع مزدحما 7- بات nitelediği ismin belirtilen sıfata gece sahip olduğunu, o şekilde gecelediğini belirtir. Hasta geceyi kıvranarak geçirdi بات المريض متألما Not: Bu beş fil genel olarak “oldu” diye tercüme edilir. Ancak bu olmanın zamanı fiile göre değişir. 8- ليس “değildir, hayır” anlamındadır. Mü’min zalim değildir ليس المؤمن ظالما 8-HABERİ MUZARİ FİİL OLAN NAKIS FİİLLER (Kade ve Benzerleri) كاد soyundan olanlar, önüne geldikleri isim cümlesindeki mübtedayı isim kılarak merfu bırakır, haberi ise kendilerinin haberi kılar ve mansub yaparlar, şu kadar var ki, haber, daima muzari fiil ile başlayan fiil cümlesi olur. Bunlarında anlamları sadece merfu isimleriyle tamam olmaz ve habere ihtiyaç gösterir. كاد soyundan olan bu nakıs fiiller 3 çeşittir: Murakabe (yakınlık), Reca (ümit) ve Şuru (başlama) Fiilleri a)Murakabe (yakınlık) fiilleri: Haberde belirtilen şeyin meydana gelmesinin yakın olduğunu bildirirler. Bunlar: كرب اوشك كاد fiilleridir. Yaprak nerede ise düşecek كاد الورق يسقط Mal nerede ise tükenecek اوشك المال ينفد Su nerede ise donacak كرب الماء يجمد b)Reca (ümit) fiilleri: Haberde belirtilen şeyin meydana gelmesinin umulduğunu bildirirler. Bunlar: اخلولق عسى حرى fiilleridir. Umulur ki Rabbiniz size merhamet eder عسى ربكم ان يرحمكم Umulur ki hasta iyileşir حرى المريض ان يبرأ Umulur ki kar yağar اخلولق الثلج ان ينزل c)Şuru (başlama) Fiilleri: Haberde bildirilen işe başlandığını bildirirler. Bunlar: اقبل علق اخذ جعل هب ابتدأ قام انبرى شرع أنشأ طفقfiilleridir. Çocuk ağlamaya başladı أخذ الولد يبكى Çocuk okumaya başladı شرع الطالب يقرأ Çocuk haykırmaya başladı جعل المجنون يصرخ 9- MEDH (ÖĞME) VE ZEM (YERME) FİİLLERİ (Ni’me ve Bi’se) Arapçada, öğme için نعم , yerme için de بئس donmuş fiilleri kullanılır. Bu donmuş fiillerden sonra merfu iki isim bulunur. Halid iyi hocadır نعم الاستاذ خالد Cümlesindeki نعم donmuş bir fiildir. Yalnız mazi sıygası vardır. الاستاذ cümlede faildir, merfudur. İkinci isim, yani خالد kelimesine mahsus denir, o da merfudur. Mahsus, misalde görüldüğü gibi, fiilden daha sonra gelirse, ya mahfuz bir mübtedanın haberidir (mahfuz mübtedanın takdiri الممدوح veya المذموم olur) veya kendisi, geriye bırakılmış mübtedadır (muahhar mübtedadır), haberi de kendinden önceki cümledir. Yani, cümledeki mahsus kelime mübteda olunca, cümle aslında şöyle olabilir. Halid iyi hocadır خالد نعم الأستاذ Fail fiil mübteda Haber Öğme ve yerme için kullanılan نعم ve بئس donmuş fiillerin müennesleri نعمت ve بئست dir. ALMAK – ALDI أَخَذَ ehaze fiilinin muzari olumsuz çekimi AYAĞA KALKMAK – AYAĞA KALKTI قَامَ kame fiilinin muzari olumsuz çekimi BİLMEK – BİLDİ علم alime fiilinin cahdı mutlak çekimi BİNMEK - BİNDİ رَكِبَ rakibe fiilinin cahdı mutlakçekimi BIRAKMAK, TERK ETMEK سابَ sabe fiilinin mazi olumsuz çekimi BULMAK – BULDU وَجَدَ vecede fiilinin cahdı mutlak çekimi DENEDİ جَرَّبَ cerrabe fiilinin muzari olumsuz çekimi GELMEK - GELDİ حَضَرَ hadara fiilinin cahdı mutlak çekimi GÖNDERMEK - GÖNDERDİ أَرْسَلَ ersele fiilinin maziolumsuz çekimi: GÜLMEK - GÜLDÜ ضَحِكَ dahike fiilinin mazi olumsuz çekimi İÇMEK - İÇTİ شَرِبَ şeribe fiilinin mazi olumsuz çekimi: İHANET ETMEK – İHANET ETTİ خَانَ (hâne) fiilinin istikbal olumsuz çekimi: İHANET ETTİ خَانَ (hâne) fiilinin muzari olumlu çekimi İKNA ETMEK – İKNA ETTİ أَقْنَعَ aknağa fiilinin cahdı mutlak çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin istikbal olumsuz çekimi SOKMAK (İçeriye) - SOKTU أَدْخَلَ edhale fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi TEMİZLEMEK - TEMİZLEDİ نَظَّفَ nazzafe fiilinin nehyi hazır çekimi: TEŞEKKÜR ETMEK – TEŞEKKÜR ETTİ شَكَرَ şekera fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi UZAKLAŞMAK - UZAKLAŞTI اِبْتَعَدَ ibteade fiilinin nehyi hazır çekimi YARDIM ETMEK – YARDIM ETTİ سَاعَدَ (sâ’ade) fiilinin cahdı mutlak çekimi YAZMAK - YAZDI كَتَبَ ketebe fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi ZİYARET ETMEK - ZİYARET ETTİ زَارَ zâra fiilinin nehyi hazır çekimi: 57 Arapça Tabi ki …..’-yı Tanıyorum . …-’yı kim Tanımaz ? Kalıbı ABDEST ALMAK توضَّأ tevaddaa mazi çekimi ABDEST ALMAK – ABDEST ALDI توضَّأ (tevaddaa) fiilinin mazi olumsuz çekimi AÇMAK - AÇTI فتح (fetaha) fiilinin mazi olumsuz çekimi AÇMAK - AÇTI فتح mazi çekimi AÇTI فَتَحَ feteha fiilinin muzari olumsuz çekimi ALDATMAK – ALDATTI / İHANET ETMEK – İHANET ETTİ خَانَ (hâne) fiilinin mazi olumsuz çekimi ALDATMAK –/ İHANET ETMEK خَانَ (hâne) fiilinin cahdı mutlak çekimi ALMAK - ALDI أخذ (ehaze) fiilinin mazi olumsuz çekimi ALMAK - ALDI أخذ ehaze mazi çekimi: ALMAK - ALDI تقـاضى tekâdâ fiilinin cahdı mutlak (kesin olumsuzluk) çekimi: ALMAK - ALDI تلقَّى telakkâ fiilinin kullanılışı, mazi muzari emir çekimleri ALMAK - ALDI تَـلَقَّى telakka fiilinin mazi olumsuz çekimi ALMAK - ALDI حَصَلَ hasale fiilinin muzari olumsuz çekimi: ALMAK - hasale حَصَلَ fiilinin mazi olumsuz çekimi ALMAK – ALDI أَخَذَ ehaze fiilinin cahdı mutlak çekimi ALMAK – ALDI تَلَقَّى (destek aldı.) telakka fiilinin muzari olumsuz çekimi ALMAK – ALDI حَصَلَ hasale fiilinin cahdı mutlak çekimi ALMAK – ALDIتَلَقَّى (destek aldı, emir aldı vs.) telakka fiilinin cahdı mutlak çekimi ANLAMAK - ANLADI فهم (fehime) fiilinin mazi olumsuz çekimi ANLAMAK - ANLADI فهم fehime mazi çekimi ANLAMAK - ANLADI فَهِمَ fehime fiilinin muzari olumsuz çekimi: ANLAMAK - فَهِمَ fehime fiilinin cahdı mutlak çekimi ARAMAK بحث bahase fiilinin mazi olumsuz çekimi ARAMAK - ARADI bahase بَحَثَ fiilinin muzari olumsuz çekimi ARAMAK - ARADI بحث fiilinin mazi çekimi ARAMAK - ARADI (telefonla) اتصل (ittesale) fiilinin mazi çekimi ARAMAK -(kayıp bir şeyi) bahase بَحَثَ fiilinin cahdı mutlak çekimi Arapça ÇIKARMAK لَا يُخْرِجُ Fiilinin Muzari Olumsuz Çekimi Arapça ÇIKMAK خَرَجَ Fiilinin Muzari Olumsuz Çekimi Arapça Fiil Çekimleri İTAAT ETTİRMEK خضع ATMAK - ATTI رَمَى rama fiilinin mazi olumsuz çekimi ATMAK - ATTI رَمَى rama fiilinin muzari olumsuz çekimi AYAĞA KALKMAK - AYAĞA KALKTI قام kame fiilinin mazi çekimi AYAĞA KALKMAK - قَامَ kame fiilinin mazi olumsuz çekimi AYAĞA KALKMAK – AYAĞA KALKTI قَامَ kame fiilinin cahdı mutlak çekimi BAKMAK - BAKTI nazara fiilinin mazi çekimi BAKMAK - BAKTI نَظَرَ nazara fiilinin mazi olumsuz çekimi BAKMAK – BAKTI نَظَرَ nazara fiilinin cahdı mutlak çekimi BAKMAK – BAKTI نَظَرَ nazara fiilinin muzari olumsuz çekimi BAŞLAMAK - BAŞLADI bedee fiilinin mazi çekimi BAŞLAMAK - BAŞLADI بَدَأَ bedee fiilinin cahdı mutlak çekimi BAŞLAMAK - BAŞLADI بَدَأَ bedee fiilinin mazi olumsuz çekimi BAŞLAMAK - BAŞLADI بَدَأَ bedee fiilinin muzari olumsuz çekimi: BİLMEK - BİLDİ alime fiilinin mazi çekimi BİLMEK - BİLDİ عَلِمَ alime fiilinin mazi olumsuz çekimi BİLMEK – BİLDİ علم alime fiilinin muzari olumsuz çekimi: BİNMEK - BİNDİ ركب rakibe fiilinin mazi çekimi BİNMEK - BİNDİ رَكِبَ rakibe fiilinin mazi olumsuz çekimi BİNMEK - BİNDİ رَكِبَ rakibe fiilinin muzari olumsuz çekimi BIRAKMAK / TERK ETMEK سابَ sabe fiilinin cahdı mutlak çekimi BIRAKMAK – / TERK ETMEK – سابَ sabe fiilinin muzari olumsuz çekimi BİTİRMEK - BİTİRDİ أنهى enha fiilinin mazi çekimi BİTİRMEK - BİTİRDİ أَنْهَى enha fiilinin cahdı mutlak çekimi BİTİRMEK - BİTİRDİ أَنْهَى enha fiilinin muzari olumsuz çekimi BİTİRMEK - BİTİRDİ أَنْهَى fiilinin mazi olumsuz çekimi BULMAK - BULDU وجد vecede fiilinin mazi çekimi BULMAK - BULDU وَجَد vecede fiilinin mazi olumsuz çekimi BULMAK – BULDU وَجَدَ vecede fiilinin muzari olumsuz çekimi: ÇABALAMAK UĞRAŞMAK حَاوَلَ havele fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi ÇABALAMAK UĞRAŞMAK حَاوَلَ havele fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi ÇABALAMAK – ÇABALADI حَاوَلَ hâvele fiilinin nehyi hazır çekimi: ÇALIŞMAK - ÇALIŞTI / YAPMAK - YAPTI عمل amile fiilinin mazi çekimi ÇALIŞMAK - ÇALIŞTI / YAPMAK - YAPTI عَمِلَ amile fiilinin muzariolumsuz çekimi ÇALIŞMAK -YAPMAK عَمِلَ fiilinin mazi olumsuz çekimi ÇEKMEK / SÜRÜKLEMEK - سحب sehabe fiilinin muzari olumsuz çekimi ÇEKMEK سحب sehabe fiilinin nehyi hazır çekimi ÇIKARMAK - ÇIKARDI أخْرَجَ ahrace fiilinin cahdı mutlak çekimi ÇIKARMAK - اَخْرَجَ fiilinin mazi olumsuz çekimi ÇIKMAK - ÇIKTI خرج harace fiilinin mazi çekimi ÇIKMAK - ÇIKTI خَرَجَ harace fiilinin cahdı mutlak çekimi ÇIKMAK - خَرَجَ harace fiilinin mazi olumsuz çekimi DEMEK SÖYLEDİ قَالَ fiilinin mazi olumsuz çekimi DEMEK - DEDİ / SÖYLEMEK - SÖYLEDİ قال kale fiilinin mazi çekimi DENEMEK - DENEDİ جرّب cerrabe fiilinin mazi çekimi DENEMEK - جَرَّبَ cerrabe fiilinin mazi olumsuz çekimi DOĞMAK - DOĞDU - DÜNYAYA GELDİ ولد vulide fiilinin mazi çekimi DÖNMEK - DÖNDÜ رجع racaa fiilinin mazi çekimi DÖNMEK - رَجَعَ racaa fiilinin mazi olumsuz çekimi DÜŞMEK - وَقَعَ vakaa fiilinin mazi olumsuz çekimi EVLENMEK - تَزَوَّجَ fiilinin mazi olumsuz çekimi EZBERLEMEK – KORUMAK – حَفِظَ fiilinin mazi olumsuz çekimi FOTOĞRAF ÇEKMEK صَوَّرَ fiilinin mazi olumsuz çekimi GELMEK - GELDİ (hazır bulundu) حَضَرَ hadara fiilinin mazi olumsuz çekimi: GELMEK - GELDİ أَتَى eta fiilinin mazi olumsuz çekimi GELMEK - GELDİ جَاءَ cae fiilinin mazi olumsuz çekim GİRMEK - GİRDİ دَخَلَ dahale fiilinin mazi olumsuz çekimi GİTMEK - GİTTİ ذهب zehebe fiilinin mazi olumsuz çekimi GİYMEK - GİYDİ اِرْتَدَى irteda fiilinin mazi olumsuz çekimi GİYMEK - GİYDİ اِنْتَعَلَ inteale fiilinin mazi olumsuz çekimi GİYMEK - GİYDİ لَبِسَ lebise fiilinin mazi olumsuz çekimi GÖRMEK - GÖRDÜ رَأَى raa fiilinin maziolumsuz çekimi GÜLDÜRMEK - GÜLDÜRDÜ أضْحَك edhake fiilinin mazi olumsuz çekimi: Havaalanı مَطَارٌ HAZIRLAMAK - HAZIRLADI أَعَدَّ eadde fiilinin mazi olumsuz çekimi: İHANET ETMEK – İHANET ETTİ /ALDATMAK – ALDATTI خَانَ (hâne) fiilinin mazi ( olumlu çekimi İHANET ETTİ خَانَ (hâne) fiilinin emri hazır çekimi: İHANET ETTİ خَانَ (hâne) fiilinin istikbal olumlu çekimi: İHANET ETTİ خَانَ (hâne) fiilinin muzari olumsuz çekimi İHANET ETTİ خَانَ (hâne) fiilinin nehyi hazır çekimi: İNDİRMEK - İNDİRDİ enzele اَنْزَلَ fiilinin mazi olumsuz çekimi: İNDİRMEK - İNDİRDİ اَنْزَلَ enzele fiilinin cahdı mutlak çekimi İNMEK - İNDİ نَزَلَ nezele fiilinin mazi olumsuz çekimi: ISIRMAK - ISIRDI عَضَّ adda fiilinin mazi olumsuz çekimi İŞİTMEK - / DUYMAK سَمِعَ semia fiilinin mazi olumsuz çekimi İSTEMEK - İSTEDİ أَرَادَ erade fiilinin mazi olumsuz çekimi İSTİRAHAT ETMEK / DİNLENMEK - اِسْتَرَاحَ isteraha fiilinin mazi olumsuz çekimi İTAAT ETTİRMEK - İTAAT ETTİRDİ أَخْضَعَ ahda’a fiilinin mazi olumsuz çekimi İTAAT ETTİRMEK خضع KAÇMAK FİRAR ETMEK فَرَّ ferra fiilinin mazi olumsuz çekimi KAÇMAK – KAÇTI (firar etti) فَرَّ ferra fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi KAÇMAK – KAÇTI (firar etti) فَرَّ ferra fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi KALDIRMAK - KALDIRDI رَفَعَ rafaa fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi KALDIRMAK - KALDIRDI رَفَعَ rafaa fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi KALDIRMAK رَفَعَ rafaa fiilinin mazi olumsuz çekimi KAPAMAK / KAPATMAK أَغْلَقَ aglaka fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi KAPAMAK / KAPATMAK - أَغْلَقَ aglaka fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi KAPAMAK أَغْلَقَ aglaka fiilinin mazi olumsuz çekimi KARAR VERMEK قَرَّرَ karrara fiilinin mazi olumsuz çekimi KARAR VERMEK – KARAR VERDİ قَرَّرَ karrara fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi KARAR VERMEK – KARAR VERDİ قَرَّرَ karrara fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi KARŞILAMAK - KARŞILADI اِسْتَـقْبَـلَ istakbele fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi KARŞILAMAK - KARŞILADI اِسْتَـقْبَـلَ istakbele fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi KARŞILAMAK - KARŞILADI اِسْتَـقْبَـلَ istakbele fiilinin mazi (dili geçmiş zaman) olumsuz çekimi: KATMAK - KATTI / EKLEMEK - EKLEDİ أَضَافَ edafe fiilinin mazi olumsuz çekimi KATMAK / EKLEMEK - اَضَافَ edafe fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi KATMAK / EKLEMEKاَضَافَ edafe fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi KESMEK - KESTİ قَطَعَ kata’a fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin cahd-ı mutlak çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin emir çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin istikbal olumlu çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin mazi olumsuz çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin mazi olumlu çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin muzari olumlu çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin muzari olumsuz çekimi KIZDIRMAK - KIZDIRDI أَغْضَبَ agdabe fiilinin nehyi hazır çekimi KIZMAK - KIZDI غَضِبَ gadibe fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi KIZMAK - KIZDI غَضِبَ gadibe fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi KONUŞMAK - KONUŞTU تَكَلَّمَ tekelleme fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi KONUŞMAK - KONUŞTU تَكَلَّمَ tekelleme fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi ÖDEMEK ÖDEDİ - دَفَعَ defea fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi ÖDEMEK ÖDEDİ - دَفَعَ defea fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi ÖLDÜRMEK - ÖLDÜRDÜ قتل katele fiilinin gelecek zaman zaman olumlu çekimi ÖLDÜRMEK - ÖLDÜRDÜ قتل katele fiilinin gelecek zaman zaman olumsuz çekimi OLMAK - İDİ (İngilizce to be fiili: will be ) كَانَ kane fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi OLMAK - İDİ (İngilizce to be fiili: will not be ) كَانَ kane fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi ÖPMEK – kabbele قَـبَّلَ fiilinin muzari olumlu çekimi ÖPMEK – ÖPTÜ kabbele قَـبَّلَ fiilinin cahdı mutlak çekimi: ÖPMEK – ÖPTÜ kabbele قَـبَّلَ fiilinin emri hazır çekimi ÖPMEK – ÖPTÜ kabbele قَـبَّلَ fiilinin istikbal olumlu çekimi ÖPMEK – ÖPTÜ kabbele قَـبَّلَ fiilinin istikbal olumsuz çekimi ÖPMEK – ÖPTÜ kabbele قَـبَّلَ fiilinin mazi olumsuz çekimi ÖPMEK – ÖPTÜ kabbele قَـبَّلَ fiilinin mazi olumlu çekimi ÖPMEK – ÖPTÜ kabbele قَـبَّلَ fiilinin nehyi hazır çekimi ORUÇ TUTMAK – ORUÇ TUTTU صَامَ sâme fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi ORUÇ TUTMAK –صَامَ sâme fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi OTURMAK – OTURDU جَلَسَ celese fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi OTURMAK – OTURDU جَلَسَ celese fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi ÖVMEK - ÖVDÜ مَدَحَ medeha fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi ÖVMEK - ÖVDÜ مَدَحَ medeha fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi PİŞİRMEK - PİŞİRDİ طَبَخَ tabaha fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi PİŞİRMEK - PİŞİRDİ طَبَخَ tabaha fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi PİŞMAN OLMAK - PİŞMAN OLDU ندم nedime fiilinin mazi ve muzari çekimleri PİŞMAN OLMAK - PİŞMAN OLDU نَدِمَ nedime fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi PİŞMAN OLMAK - PİŞMAN OLDU نَدِمَ nedime fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SATMAK – SATTI بَاعَ bâa fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SATMAK – SATTI بَاعَ bâa fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SAYGI GÖSTERMEK - SAYGI GÖSTERDİ اِحْتَرَمَ ihterame fiilinin mazi , muzari ve emir çekimi SAYGI GÖSTERMEK - اِحْتَرَمَ ihterame fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SAYGI GÖSTERMEK اِحْتَرَمَ ihterame fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SEBEP OLMAK - SEBEP OLDU تسبب tesebbebe fiilinin mazi ve muzari çekimleri SEÇMEK - SEÇTİ اِخْتَارَ ihtâra fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SEÇMEK - SEÇTİ اِخْتَارَ ihtâra fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SEVİNMEK - SEVİNDİ فَرِحَ feriha fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SEVİNMEK - SEVİNDİ فَرِحَ feriha fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SEVMEK - SEVDİ أَحَبَّ ehabbe fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SEVMEK - SEVDİ اَحَبَّ ehabbe fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SEYRETMEK - SEYRETTİ شَاهَدَ şâhede fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SOKMAK (İçeriye) - SOKTU أَدْخَلَ edhale fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SORMAK - SORDU سَأَلَ seele fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SORMAK - SORDU سَأَلَ seele fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SÖYLEDİ قَالَ kale fiilinin muzari olumsuz çekimi SÖZ VERMEK – SÖZ VERDİ وَعَدَ vaade fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SÖZ VERMEK – SÖZ VERDİ وَعَدَ vaade fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi SÜPÜRMEK - SÜPÜRDÜ كَنَسَ kenese fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi SÜPÜRMEK - SÜPÜRDÜ كَنَسَ kenese fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi TAMAMLAMAK - TAMAMLADI / BİTİRMEK - BİTİRDİ أَتَمَّ etemme fiilinin nehyi hazır çekimi: TAMAMLAMAK / BİTİRMEK أَتَمَّ etemme fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi TAMAMLAMAK – / BİTİRMEK - أَتَمَّ etemme fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi TAŞIMAK - TAŞIDI حَمَلَ hamele fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi TAŞIMAK-TAŞIDI حَمَلَ hamele fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi TAVAF ETMEK – TAVAF ETTİ طَافَ (tâfe) fiilinin emri hazır çekimi TAVAF ETMEK – TAVAF ETTİ طَافَ (tâfe) fiilinin muzari olumlu çekimi TAVAF ETMEK – TAVAF ETTİ طَافَ (tâfe) fiilinin muzari olumsuz çekimi TEKRARLAMAK - TEKRARLADI رَدَّدَ raddede fiilinin nehyi hazır çekimi: TEKRARLAMAK – TEKRARLADI رَدَّدَ raddede fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi TELEFONLA ARAMAK TELEFON ETMEK - اِتَّصَلَ ittasale fiilinin muzari olumsuz çekimi TEMİZLEMEK - TEMİZLEDİ نَظَّفَ nazzafe fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi TEMİZLEMEK - TEMİZLEDİ نَظَّفَ nazzafe fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi TEŞEKKÜR ETMEK – TEŞEKKÜR ETTİ شَكَرَ şekera fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi TEŞEKKÜR ETMEK – TEŞEKKÜR ETTİ شَكَرَ şekera fiilinin nehyi hazır çekimi: UĞRAMAK - UĞRADI مَرَّ merra fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi UĞRAMAK - UĞRADI مَرَّ merra fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi UĞRAMAK - UĞRADI مَرَّ merra fiilinin nehyi hazır çekimi: UMRE YAPMAK اعْتَمَرَ fiilinin istikbal olumlu çekimi UNUTMAK - UNUTTU نَسِيَ nesiye fiilinin nehyi hazır çekimi UTANMAK - UTANDI خَجِلَ hacile fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi UTANMAK - UTANDI خَجِلَ hacile fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi UTANMAK - UTANDI خَجِلَ hacile fiilinin nehyi hazır çekimi UYANMAK - UYANDI اِسْتَيْقَظَ isteykaza fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi UYANMAK - UYANDI اِسْتَيْقَظَ isteykaza fiilinin nehyi hazır çekimi UYANMAK UYANDI اِسْتَيْقَظَ isteykaza fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi UZAKLAŞMAK - UZAKLAŞTI اِبْتَعَدَ ibteade fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi UZAKLAŞMAK - UZAKLAŞTI اِبْتَعَدَ ibteade fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi VERMEK - VERDİ أَعْطَى ağtâ fiilinin nehyi hazır çekimi: VURMAK - VURDU / DÖVMEK - DÖVDÜ ضَرَبَ darabe fiilinin nehyi hazır çekimi VURMAK / DÖVMEK - ضَرَبَ darabe fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi VURMAK DÖVMEK - ضَرَبَ darabe fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi YAPMAK - YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi YAPMAK - YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi YAPMAK - YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin muzari olumlu çekimi YAPMAK - YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin muzari olumsuz çekimi YAPMAK - YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin nehyi hazır çekimi YAPMAK -YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin emir (emri hazır) çekimi YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin cahd-ı mutlak (kesin olumsuzluk) çekimi YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin mazi (dili geçmiş zaman) olumlu çekimi: YAPTI مَارَسَ mârase fiilinin mazi (dili geçmiş zaman) olumsuz çekimi YARDIM ETMEK – YARDIM ETTİ سَاعَدَ (sâ’ade) fiilinin istikbal olumlu çekimi YARDIM ETMEK – YARDIM ETTİ سَاعَدَ (sâ’ade) fiilinin istikbal olumsuz çekimi YARDIM ETMEK – YARDIM ETTİ سَاعَدَ (sâ’ade) fiilinin muzari olumlu çekimi YARDIM ETMEK – YARDIM ETTİ سَاعَدَ (sâ’ade) fiilinin muzari olumsuz çekimi: YARDIM ETMEK – YARDIM ETTİ سَاعَدَ (sâ’ade) fiilinin nehyi hazır çekimi YAZMAK - YAZDI كَتَبَ ketebe fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi YAZMAK - YAZDI كَتَبَ ketebe fiilinin nehyi hazır çekimi: YEMEK - YEDİ أَكَلَ ekele fiilinin nehyi hazır çekimi: YEMEK / YEDİ أَكَلَ ekele fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi YEMEK / YEDİ أَكَلَ ekele fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi ZİYARET ETMEK – ZİYARET ETTİ زَارَ zara fiilinin gelecek zaman olumlu çekimi ZİYARET ETMEK – ZİYARET ETTİ زَارَ zara fiilinin gelecek zaman olumsuz çekimi Dil bilmek, konuşmak, cümle kurmakla mümkündür. Arapçada iki türlü cümle kurulur:-1. fiil cümlesi : fiil ile başlanan cümle-2. isim cümlesi : isimle başlanan cümle-Fiil cümlesinin cüzleri (ögeleri) başlıca: Fiil + Fail + Meful misal نَصَرَ اللهُ الرسولَ (manası: Yardımetti Allah peygambere) Demekki bir fiil cümlesi en az bir fiil ve isim'den oluşur. Şu halde öncelikli olarak fiil nedir isim nedir öğrenmemiz gerekmekte.Arapçada kelime üç çeşittir : fiil, isim, harf---Fiil: başlı başına manası olup üç zamanın biriyle içiçe olan kelime. (kitabın tarifi budur) İsim: başlı başına manası olup üç zamanın biriyle ilişiği olmayan kelime--Harf: başlı başına (müstakil) manası olmayıp fiil ile ismin manasını tamamlamaya yarayan alet kelime : لا من عن gibi--(burda harften kasıt ا ب ت ج د..vs değil. çünkü arapçada bunların adı: hece harfleri) Üç zaman:-mazi: geçmiş zaman-hal: şimdiki zaman-istikbal: gelecek zaman -Arapçada iki adet fiil var: -a) fiili mazi = geçmiş zamanda olmuş işleri anlatır b) fiili muzari = şimdiki zamanda olan ve gelecek zamanda olacak işleri anlatır. (ikisine ihitmali var, şimdiki zaman asıldır)- Arapçada kelimeler kalıpsaldır. yani belli kalıplar içinde bulunurlar ve bu kalıbı tanımakla ne tür kelime olduğunu bilmek mümkün olur. -türkçede ise kelimeler kalıpsal değil eksel'dir. yani eki bilmekle kelimeyi tanırsın. ek ilave ederek istediğin manayı oluşturursun. Mesela türkçe de 'bak' köküne: -di eki ilave ederek onu geçmiş zaman fiili yaparsın: baktı -iyor eki ilave ederek onu şimdiki zaman fiili yaparsın: bakıyor -ecek eki ilave ederek gelecek zaman fiili yaparsın: bakacak -ci eki ilave ederek sıfat isim yaparsın: bakıcı Görüldüğü gibi bu üç kelimede kök aynı kalmış (bak) velakin üzerine ilgili ekler ilave edilerek istenilen kelime elde edilmiş. Arapça böyle değil, arapçada her çeşit kelimenin kendine özgü kalıbı var ve ancak bu kalıp öğrenmekle kelimenin manası bilinir. fiili mazi kalıbı : فَــعَــلَ okunuşu: fe-a-le Şu halde bu kalıb (siğa) üzre bulunan her kelime, fiili mazi (geçmiş zaman fiili) olacak: نصر yarım etti خرج çıktı كتب yazdı دخل girdi