Yahudilik Tsedaka צדקה-

https://twitter.com/kanaryamfenerli /\/\____________/\/\_____________ KANARYAM █▓▒░▒▓█ FENERLİ ¯¯¯¯¯¯\/\/¯¯¯¯¯¯¯¯¯\/\/¯¯¯¯¯¯¯¯¯ Yahudi inanç esasları (İbranice : עיקרי האמונה היהודית) (Yidiş : אידישע אמונה פרינציפן) Her dinde olduğu gibi Yahudilikte de İman esasları vardır bunlara İbranice'de emunot adı verilir. Yahudiliğin amentüsü (Credo) olan bu 13 Emunot şunlardır. Bütün imanımızla inanırız ki adı kutsal olan Yaradanımız’ın yarattıkları onun eseridir. O yaratır ve yaratacaktır. Bütün imanımızla inanırız ki adı kutsal olan Yaradanımız tektir, ondan başkası yoktur O bizim tanrımız olmuş ve olacaktır. Bütün imanımızla inanırız ki adı kutsal olan Yaradanımız bir beden değildir ve bedene benzerliği yoktur hiçbir şekilde tasvir edilemez. Bütün imanımızla inanırız ki adı kutsal olan Yaradanımız ezeli ve ebedidir O’nun dışında başka tanrı yoktur. Bütün imanımızla inanırız ki adı kutsal olan Yaradanımız’a sadece ona dua etmeli başkasına etmemeliyiz. Bütün imanımızla inanırız ki peygamberlerin bütün sözleri doğrudur Tanrı tarafından kabul edilmiştir. Bütün imanımızla inanırız ki rahmetle andığımız Musa hakikatlerin peygamberi ve peygamberlerin en büyüğüdür. Bütün imanımızla inanırız ki ezelden beli elimizde olan Tevrat, Sina dağında rahmetle andığımız Musa’ya verilenin aynısıdır. Bütün imanımızla inanırız ki elimizde olan Tevrat değiştirilmemiştir ve asla değiştirilemez. Bütün imanımızla inanırız ki adı kutsal olan Yaradanımız insanların bütün hareket ve düşüncelerini bilir. Kutsal Kitapta da yazdığı üzere : “Her birinin yüreğini yaratan, bütün onların işlerini anlayan O’dur” Bütün imanımızla inanırız ki Davud soyundan Mesih gelecektir. Gecikmesine rağmen geleceği günü bekleriz. Bütün imanımızla inanırız ki adı kutsal olan Yaradanımız, emirlerini yerine getirenleri ödüllendirir, emirlerini ihlal edenleri tövbe etmezlerse cezalandırır. Bütün imanımızla inanırız ki ruhumuz ölümsüzdür ve kutsal yaratıcımızın dilediği zaman ölüler hayata kavuşacaktır. Tsedaka (İbranice: צדקה "Sadaka"), Musevilikte bir yardım mekanizmasıdır. İslamın beş şartından olan Zekat ile eştir. Arapçadaki sadaka, İbranicede eşitlik kelimesinden türemiş bir terimdir. Kendi toplumları içinde yardımlaşmaya çok önem veren Museviler, Tsedakaya da çok önem verirler. Yahudiler, İbrahim peygamberin dürüstlüğünden olayı İbrahim’in kavminin Tanrı tarafından seçildiğine, onlarla ahid yapıldığına ve kendilerinin de bu kavmin devamı olduklarına inanırlar. Musevilikteki seçilmişlik kavramı Musevi Irkını değil Musevi Halkı’nı kapsar (İbranice : Am Yisrael עם ישׂראל) yani burada bahsedilen bir ırk değil Tanrı’nın emirlerini benimsemiş olan halktır. Bir başka deyişle sonradan Museviliği kabul etmiş bir kişi de hangi ırktan ve dinden olursa olsun artık İsrail Halkı’ndan sayılmaktadır. Bu seçilmişlik Musevilere bir üstünlük değil tersine ek bir sorumluluk getirmektedir, çünkü Museviliğe göre cennete ulaşmak için Musevi olmak şart değildir. Tek Tanrı’ya inanan ve temel insani ahlak kurallarını çiğnememiş her kişi dini ne olursa olsun cennete gidebilecektir. Tevrat’ta bu temel 7 ilke, Nuh’un Evrensel Yasaları isminde anlatılmaktadır buna göre: Nuh’un Evrensel Yasaları şunlardır: Puta tapmamak Tanrı’nın ismini mübarek kılmak bu isimle lanet etmemek Cinayet işlememek Cinsel ahlaksızlık yapmamak Hırsızlık etmemek Adil bir yargı sistemi oluşturmak ve uyulmasını sağlamak. Canlı bir hayvanın etini kopartıp yememek. Talmud, Yahudi olmasalar bile tüm insanların Nuh’un Evrensel Yasaları’na uyması gerektiğini belirtir. Bu kurallara uyanları ise dürüst (İbranice: hasid) olarak adlandırır. Talmud’a göre bu Yedi Evrensel Yasa’ya uyanlar, Dünya'nın Dürüst İnsanları (İbranice: Hasid Umot Ha’olam) olarak görülürler. Bu kişiler Yahudi şeriatının uygulandığı her yerde, Yahudiler’in sahip olduğu tüm haklardan yararlanabilirler. Bu kişilere İbranice’de "ger toşav" adı da verilir. Nuh’un Evrensel Yasaları’nı yürekten benimsemiş ve uygulayan insanlar her iki dünyada da kurtuluşa ulaşacaklardır. Musevi inancında kurtuluş sadece Yahudiler ya da sonradan Yahudilik dinine geçenler için değildir. Eliyau Raba'da şöyle denilmektedir: Yer ve gök şahit olsun ki; ister Yahudi, ister gayr-ı Musevi (goy), kadın ya da erkek, köle ya da cariye her kişi kendi ameline göre (yaptığı işlere) değerlendirilecektir. Musevilere göre, Musevi olmayan ama dürüst olanların kurtuluşuyla ilgili bu anlayış, Yahudiliğin sadece Yahudi ırkına ait olmasından kaynaklanmaz. Zira ırk olarak Yahudi olmayıp sonradan Yahudiliğe geçenler ile ırk olarak Yahudi olanlar arasında hiçbir fark yoktur. Haham Yeremya "Tevrat hükümlerini uygulayan bir yabancının bir hahambaşına eşit düzeyde olduğunu bize bildiren nedir? Tevrat 'Bu, Kohenler’in, Levililer’in ve İsrail’in Tevratıdır' demez, 'Bu, tüm insanın Tevrat’ıdır' der. Ayrıca Tevrat 'Kapıları, sadece Levililer’e, Kohenler’e ve İsrailliler’e aç' değil 'İnançlı milletlerin girebilmesi için kapıları aç' buyurur demiştir. Bu yüzden Yahudilikte Nuh’un Yedi Evrensel Yasası’nı benimsemek kurtuluşun en kolay yolu kabul edilir. Çünkü Yahudi olmayanlar, Nuh'un Yedi Evrensel Yasası’nı yerine getirerek, kolaylıkla kurtuluşa erebilir ve cennet nimetlerinden faydalanabilirler. Oysa Museviler için cennete gitmek sadece bu 7 maddeye uymakla gerçekleşecek kadar kolay değildir. Tanrı Tevrat’ta Musevi’nin yapması ve yapmaması gereken toplam 613 Mitsvot (emir) sıralar ve Yahudilerin bunlara uymasını zorunlu kılar. Bu sebeple Musevilik’te seçilmişlik bir üstünlükten değil, daha çok bir yükümlülük ve sorumluluk anlamına gelmektedir. K ► Kabbala T ► Yahudilik teolojisi Ş ► Şehitler H Halaha K Kabalacılık Kader Koşer M Mesih Minyan S Yahudilikte Seçilmiş Halk inancı T Tseniut Y Yahudi inanç esasları A Abşalom Ahit eleştirisi Ahit Sandığı Ahit ve tarih Ahit yazarları Ahit'in yazıldığı tarih Andorra Yahudileri Anti-Yahudilik Arba Turim Armageddon Avdala Aziz Malaki kehaneti Ağıtlar Kitabı Aşkelon Karay ihtiyarlarının mektubu Aşkenaz B B'nai B'rith Babil Sürgünü Bar Mitsva Bat Mitsva Bağdadi Yahudiler Bene Efraim Beni Avf Beni Cuşem Beni Haris Beni Neccar Beni Saide Beni Şuteybe Beta Israel Bilici Gad Kitabı Bilici İddo'nun görümü Bilicilerin deyişleri Bima Birinci Yahudi-Roma savaşı Brit Mila Buhori dili C Canavar 666 Centil Cidi Cuhuri D Dağ Yahudileri Der Judenstaat E El Griba sinagogu saldırısı Elohim Elyesa G Goy Gruzinik Gustav Gottheil Günah keçisi H Hacer Haham Halaha Hasidizm Hulaula J Jodensavanne Judeo-Paganizm K Kabbala Karadağ'daki Yahudilerin tarihi Katalanik Kayla Kefen Ketuba Ketuvim Kırımçaklar Knaanik Koçin Yahudileri Kral Davud'un tarihi (kitap) Kutsal Topraklar Kürdistan'daki Yahudilerin tarihi L Laos'taki Yahudilerin tarihi Levililer (Tevrat) Lihtenştayn'daki Yahudilerin tarihi Lilith Lişan Didan Lişana Deni Lişanid Noşan Lusitanik M Magrebim Menahem Menaker Mesih Mesihcilik Midraş Mikve Mitsva Mizrah Mişkan Mişna Berurah Mişna Tora Monako'daki Yahudilerin tarihi Muhafazakâr Yahudilik Mumbai Yahudi cemaati Musa Musa ibn Nahman Musa Operasyonu N Nepal'deki Yahudilerin tarihi Neturei Karta Nevi'im O Oberland Yahudileri Okyanusya'daki Yahudilerin tarihi P Paradesi Yahudileri Peraşa Peygamber İddo hikâyesi Peyot Peşat Pidyon HaBen Piyut Potifar Prag'daki Yahudilerin tarihi R Rabi Yehuda HaNasi Rashi Reb Meir Baal HaNess Recm Romanyot Roş Aşana S Saadia Gaon Sadukiler Sam Samiri İbranicesi San Marino'daki Yahudilerin tarihi Sanhedrin Sare Sayılar (Tevrat) Semitizm Septuaginta Sidur Slattery Raporu Sudan'daki Yahudilerin tarihi Sunak Süleyman Süleyman Mabedi Süleyman Operasyonu Süleyman'ın Tarihi (kitap) T Tanya Targum Tayland'daki Yahudilerin tarihi Tayvan'daki Yahudilerin tarihi Tefilin Tekvin Tesniye (Tevrat) Teva Tiberya Projesi Tokea Topolçan pogromu Tosefta Tsedaka Tseniut U Uzziya'nın tarihi V Vadedilmiş Topraklar Vaiz (Zebur) Varşova Gettosu Ayaklanması Y Yad Yahudi Aragoncası Yahudi Aramicesi Yahudi Arapçası Yahudi Bağdat Arapçası Yahudi Berbericesi Yahudi duaları Yahudi Fas Arapçası Yahudi Irak Arapçası Yahudi Latincesi Yahudi Malayalamı Yahudi mezarlığı Yahudi Trablus Arapçası Yahudi Tunus Arapçası Yahudi Yemen Arapçası Yahudi-Roma savaşları Yahudiliğe karşı eleştiriler Yahudiye Yaşar Kitabı Yehova Yehu Kitabı Yemen mektubu Yemen İbranicesi Yemen'deki Yahudilerin tarihi Yevanik Yeşu Operasyonu Yudit Z Zarfatik Zephaniah Ç Çıkış (Tevrat) Ü Üzeyir İ İddo'nun soyu İsrail krallarının tarihi İsrailoğulları İtalkian İtalya Yahudileri Ş Şabat Şabos goy Şaloş Regalim Şema Yisrael Şiduh Şiksa Şimon HaTarsi Şuadit Şulhan Aruh